Terug naar de kaart van Europa

Zoetwatervoorraden

Meren drogen op door onttrekking groundwater en droogte

Oorspronkelijk is Turkije een van de Mediterrane landen met het meeste zoete water. Door de enorme bevolkingsgroei van 28 miljoen in de zestiger jaren naar 68 miljoen in 2000 is de beschikbaarheid van zoetwater per hoofd van de bevolking dramatisch afgenomen van 4000 m3 naar 1500 m3 per jaar. Het waterverbruik in Turkije is in de tweede helft van de vorige eeuw verdubbeld. Met het oog op de toenemende droogteproblematiek door klimaatverandering zal het verbruik nog verder toenemen. In de komende jaren komt Turkije zoetwater tekort.

Landbouw is de belangrijkste waterverbruiker, met 73% van het totale verbruik. Het areaal aan geïrrigeerd land is in Turkije sinds de zestiger jaren tot 2001 met 400% toegenomen, en die groei gaat nog steeds door. Daar komt bij dat de irrigatie niet efficiënt verloopt en de waterverliezen groot zijn: 88,5% van de irrigatie gaat via bevloeiing en slechts 3% is druppelirrigatie.

In de afgelopen tientallen jaren zijn veel bronnen geboord voor het oppompen van grondwater. Er zijn al meer dan 200.000 bronnen, waarvan de helft niet geregistreerd, en hierdoor wordt veel te veel grondwater opgepompt. De ernstige consequenties van de combinatie van droogte en de forse onttrekking van grondwater zijn te zien in het lot van het op een na grootste meer van het land, het Tuz meer. Dit meer, waar in de zomer duizenden flamingo’s zaten, is inmiddels sterk aan het verzilten. Op de Dode Zee na is het al het meest zoute meer op aarde.

Hoewel het Konya bekken, waar het Tuz meer in ligt, de laatste 30 jaar veel van droogte te leiden heeft gehad, heeft de te grote onttrekking van grondwater voor irrigatie ook een sleutelrol gespeeld bij het ontstaan van de problemen. Door deze combinatie van factoren is de grondwaterstand dramatisch gedaald. Het Tuz meer staat inmiddels bijna helemaal droog. Ook elders in dit gebied zijn talrijke meren en wetlands, die voor hun wateraanvoer van het grondwater afhankelijk zijn, opgedroogd.

Het is duidelijk dat veel maatregelen nodig zijn om uit deze kritische situatie te komen. Het boren van illegale waterputten moet worden voorkomen en de irrigatiesystemen moeten worden vernieuwd en gemoderniseerd. Er moeten waterreservoirs worden gebouwd om oppervlaktewater in op te slaan. Boeren moeten voor het grondwater gaan betalen en de burgers moeten zich meer bewust worden van het belang om het waterverbruik te beperken.